ایریدوسیکلیت هتروکرومیک فوکس یک بیماری چشمی میباشد که منجر به رسوبات کراتیکی، تفاوت رنگ و آتروفی عنبیه مشخص میشود و اولین بار در اوایل قرن بیستم در حال بررسی ویژگیهای پاتولوژیک و بالینی افراد مبتلا به آب مروارید مشاهده و شناسایی شد. این بیماری اغلب در بین افراد 29 تا 44 سال دیده میشود.
علت هتروکومیک فوکس
در سال 1906 که ارنست فوکس این بیماری را شناسایی کرد دلایل نظری بسیاری را در آسیب شناسی این بیماری مطرح کرد که در حال حاضر بسیاری از آنها رد شده است اما نظریهی عوامل عفونی به عنوان یکی از دلایل محتمل همچنان باقی مانده است، با وجود انجام تحقیقات بسیار طی یک قرن گذشته هنوز علت اصلی این بیماری شناسایی نشده اما برخی عواملی که منجر به افزایش احتمال ابتلا به این بیماری میشوند عبارتند از :
توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی است که از مدفوع گربههای آلوده و یا گوشت آلوده به انسان منتقل میشود. با اینکه این بیماری در برخی افراد مشکل خاصی را ایجاد نمیکند اما در برخی دیگر منجر به بروز عوارض جدی میشود که یکی از عوارض آن هتروکرومی فوکس میباشد، بنابراین لازم است در مراحل اولیه این بیماری تحت مداوا و درمان قرار یگیرید پیش از اینکه عوارض جدی مانند هتروکرومی فوکس را ایجاد نماید.
اختلال در عملکرد سیستم سمپاتیک
بر اساس تحقیقات ضایعات ناشی از اختلال سمپاتیک میتواند منجر به هیپوکرومی عنبیه شود.
ویروس هرپس سیمپلکس
براساس نتایج حاصل از یک مطالعه قرار گرفتن در معرض ویروس هرپس سیمپلکس میتواند منجر به هتروکرومی فوکس شود و میزان ابتلاء به این بیماری را افزایش دهد.
سرخچه
تا قبل از تزریق واکسن سرخجه میزان بروز بیماری هتروکرومی فوکس شیوع بیشتری داشت و ویروس سرخجه در بسیاری از افراد مبتلا به هتروکرومی فوکس یافت میشود، در دهههای اخیر با تزریق واکسن سرخجه از میزان بروز این بیماری نیز تا حدودی کاسته شده است اما در کشورهایی که واکسیناسیون این بیماری انجام نمیشود همچنان درصدی از موارد بیماری هتروکرومی فوکس به دلیل عوارض بیماری سرخجه رخ میدهد.
دلایل نوروژنیک و آسیب های خود ایمنی از دیگر دلایل این بیماری هستند.
علائم بیماری هتروکومیک فوکس
این بیماری معمولاً در یک چشم ایجاد میشود، گاهی اوقات هیچ علامتی ندارد و در برخی موارد منجر به تاری دید و ناراحتیهای خفیف برای بیماران میشود. برخی از علائم شایع عبارتند از :
آتروفی عنبیه
آتروفی عنبیه گاهی اوقات قبل از هتروکرومی ایجاد میشود و از علائم آن ایجاد ظاهری پروانهای در عنبیه میباشد.
هتروکرومی عنبیه
75 تا 90 درصد بیماران مبتلا به هتروکرومی فوکس دچار تغییر رنگ عنبیه میشود. چشمی که رنگ آن روشنتر است معمولاً چشمی است که دچار بیماری شده است، در افرادی که رنگ چشمهای روشن دارند ممکن است منجر به تیرهتر شدن چشمی که مبتلا به بیماری است شود که علت آن از بین رفتن استرومای قدامی و قرار گرفتن در معرض رنگدانه میباشد.
رسوبات کراتیک سفید کوچک در سطح داخلی قرنیه
این رسوبات بسیار کوچک بوده و توسط اتصالات فیبرینی به یکدیگر متصل میشوند و معمولاً تمام سطح اندوتلیال را درگیر مینماید.
ظاهر شدن سلولهایی در محفظه قدامی و زجاحیه، تاری دید، درد خفیف، افزایش فشار داخل چشم و مشاهده هالههای رنگی در اطراف نور از دیگر علائم این بیماری هستند.
این بیماری ممکن است منجر به تغییراتی در بینایی شود که اغلب به دلیل عوارض ثانویه مانند آب مروارید و گلوکوم به وجود میآید.
عوارض هتروکرومی فوکس
کاهش بینایی
آتروفی عنبیه
تشخیص بیماری هتروکرومی فوکس
تفاوت رنگ در دو عنبیه به صورت واضح در برخی موارد نمایان میباشد و افراد مبتلا میتوانند به راحتی آن را تشخیص دهند اما این بیماری ممکن است چندین سال بدون علامت باشد. هیچ آزمایش تشخیصی جهت تشخیص زودهنگام این بیماری وجود ندارد، در اغلب موارد حین معاینه جهت هتروکرومی یا آب مرورارید این بیماری توسط چشم پزشک تشخیص داده میشود و گاهی اوقات تنها پس از بروز علائم با مجموعهای از یافتههای بالینی میتوان بیماری را تشخیص داد. برخی از روشهای تشخیصی عبارتند از:
- استفاده از میرکروسکوپ کانفوکال که روشی غیرتهاجمی جهت مشاهده ساختارهای چشمی در سطح سلولی میباشد.
- تصویربرداری توموگرافی انسجام نوری جهت ارزیابی مروفولوژی بیماری
درمان هتروکرومی فوکس
این بیماری در اغلب موارد مشکل خاصی برای بیماران ایجاد نمیکند اما در صورتی که منجر به بروز آب مروارید شود، جراحی آب مروارید برای این بیماران توصیه میشود.
در افرادی که دچار فلوترهای زجاحیه هستند درمان با ویترکتومی میتواند مفید باشد و به درمان بینایی کمک نماید.
درصورت التهاب چشم و درگیر شدن عصب بینایی، کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است کمک کننده باشد.
بهبود پس از درمان آب مروارید
همان طور که اشاره شد یکی از عوارض بیماری هتروکرومی فوکس، آب مروارید میباشد که بینایی بیماران را تحت تاثیر قرار میدهد. بر اساس تحقیقات پس از جراحی آب مروارید بینایی افراد تا 85 درصد بهبود یافته است.
جراحی گلوکوم در بهبود هتروکرومی فوکس
در 47 تا 66 درصد بیماران که دچار عارضهی گلوکوم به دلیل هتروکرومی فوکس شدهاند درمان جراحی پیشنهاد میشود که منجر به بهبود بینایی با درصد موفقیت بالا میشود.
